Hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit (HSP)

Zoals sommige mensen intelligenter zijn dan anderen, zo zijn sommige mensen gevoeliger dan anderen.
Zoals we iemand “Hoogbegaafd” kunnen noemen, kunnen we iemand die heel gevoelig is een “Highly Sensitive Person” (HSP) noemen.
Die eigenschappen, hooggevoelig en hoogintelligent, kunnen natuurlijk ook samengaan.
Elk moment van de dag doen we indrukken op, via onze zintuigen, horen, zien, ruiken, proeven en voelen.
Een HSP doet dit dus intenser dan gemiddeld. Hooggevoeligheid is een eigenschap die positief ingezet kan worden. Bijvoorbeeld door hooggevoeligheid kun je sneller gevaren signaleren, in de gaten hebben dat iemand liegt,
kleine nuanceverschillen waarnemen, intenser genieten van kunst of muziek en beter concentreren.

|

Kenmerkend voor Highly Sensitive Persons

De volgende stellingen zijn kenmerkend voor Highly Sensitive Persons.

zij:

• voelen stemmingen van anderen goed aan
• nemen gedetailleerder, subtieler en intenser waar
• ervaren, reflecteren en voelen diep en intensief
• hebben afkeer van specifieke indringende prikkels
• worden geprikkeld door dingen die anderen niet schijnen op te merken
• raken sneller verzadigd door (bepaalde) prikkels
• worden meer dan gemiddeld door bijvoorbeeld natuur, kunst of muziek geroerd
• filosoferen graag en veel en hebben een rijke innerlijke belevingswereld
• dromen, fantaseren en overwegen veel
  vinden het prettig en hebben het nodig om tijd alleen door te brengen
• hebben rechtvaardigheid en respect hoog in hun vaandel staan
• zijn vaak plichtsgetrouw en anticiperend op de behoeften van anderen
• hebben relatief meer last van spanning, stress en fysieke klachten zoals hoofdpijn, maag/darmklachten huidirritaties en allergieën
• hebben last van stemmingswisselingen en sterke emoties
• open groter risico op depressiviteit, chronische vermoeidheid en verslavingen
• vinden kwaliteit en bevrediging van het werk zeker zo belangrijk als het financiële inkomen.

|

Valkuilen hooggevoeligheid

Zoals alle eigenschappen heeft ook hooggevoeligheid valkuilen. Valkuilen kunnen bijvoorbeeld zijn:

• Te hard werken (overwerken)
• Te zorgzaam zijn voor anderen (en te weinig voor jezelf)
• Te perfectionistisch zijn
• Overladen voelen door indrukken en bang zijn om fouten te maken.
• Hooggevoelige personen maken zich erg druk over hun roeping. Voor hen is het psychische inkomen (kwaliteit en bevrediging van het werk) zeker zo belangrijk als het financiële inkomen.
• Vaak voelen ze een grote verantwoordelijkheid voor het geheel van de organisatie en de maatschappij.
• Als ze de inspiratie en bevrediging op een dieper niveau missen, wordt dergelijk werk op den duur juist vaak
  een enorme energievreter met alle gevolgen van dien.

De kunst is nu om toch te leren leven in deze maatschappij met het gevoel en met het verstand.
Het gaat erom een persoonlijke balans te vinden tussen gevoel en verstand. Hoe leef je met je gevoel in deze wereld zonder
dat je daardoor overweldigd wordt en jezelf dus niet verliest?

Hooggevoelige personen kunnen leren met de overprikkeling om te gaan. Dit betekent emoties, gevoelens en gedachten serieus nemen en afstemmen en het leven in de context plaatsen. Zo is hooggevoeligheid een kwaliteit.

|

Ongrijpbare hooggevoeligheid

Veel hoogbegaafde kinderen en volwassenen lijken ook hooggevoelig/hoogsensitief te zijn. Deze (hoog) gevoeligheid kan zich openbaren als voedingsproblemen en of alergieën. Maar ook komen minder direct grijpbare dingen voor zoals:

• sfeergevoelig zijn
• emotionele overgevoeligheid
• overgevoelig zijn voor geluid, licht, warmte
• drukte, aanvoelen van andere mensen.
• het hebben van een sterk ontwikkelde intuïtie

Kinderen

Bekend is dat prikkels bij hoogbegaafden op een veel heftiger en dieper niveau verwerkt worden. Het mogen duidelijk zijn dat Hoogsensitiviteit in combinatie met Hoogbegaafdheid de verwerking van deze prikkels nog heftiger kunnen maken. Hierdoor lijkt het erop dat het hoogbegaafde kind dwars door je heen kijkt. Het kind af en toe letterlijk “uit de drukte halen” (bijvoorbeeld uit de drukke klas/groep of ontrekken aan (te) emotionele gebeurtenissen) kan voorkomen dat het kind overprikkeld raakt.