Thuisonderwijs

Wettelijk kader thuisonderwijs

Het wettelijke kader van thuisonderwijs wordt gevormd door de Leerplichtwet uit 1969. In de Nederlandse wet is echter uitsluitend spraken van schoolonderwijs. Dat betekent dat ieder in Nederland wonend kind van 4 jaar of ouder leerplichtig is. Vanaf deze leeftijd dient het kind:

1. ingeschreven te staan bij een dagschool die voldoet aan de eisen van de Nederlandse onderwijswetgeving
2. de school geregeld bezocht dient te worden wat wil zeggen dat zal school dit verwacht het kind aanwezig dien te zijn met uitzondering van ziekte e.d.

Thuisonderwijs komt op zichzelf niet voor in de Nederlandse wet, alleen schoolonderwijs. Doorgaans is thuisonderwijs in Nederland daarom alleen mogelijk met een vrijstelling van de leerplicht. Bij de vrijstelling van schoolinschrijving draagt de overheid geen verantwoordelijkheid voor het onderwijs aan het kind. Ouders hoeven het kind dan niet op een school of instelling in te schrijven, maar behouden uiteraard wel de zorgplicht tot bevordering van de persoonsontwikkeling van hun kind zoals beschreven in art. 247 van het Burgerlijk Wetboek.

|

Leerplichtwet thuisonderwijs

In de leerplichtwet zijn een aantal artikelen opgenomen welk vrijstelling geven van de plicht van inschrijving, namelijk:

• Schoolongeschiktheid art. 5, Dit betreft kinderen die op lichamelijke of psychische gronden niet geschikt zijn om op een school te worden toegelaten
• Richtingsbezwaar art. 5, Hier gaat het erom dat de ouder geen school (meer) kunnen vinden die aansluit bij de religie of levensovertuiging van het gezin.
• School in buitenland art. 5, Kinderen die in het buitenland onderwijs volgen, hoeven niet ook nog eens in Nederland naar school.
• Trekkend bestaan art. 5a, Wanneer geregeld schoolbezoek praktisch onmogelijk is vanwege een trekkend bestaan, is vrijstelling van schoolinschrijving mogelijk.
• Ander onderwijs art. 15, Jonger van 16 jaar en ouder kunnen onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld worden van inschrijf- en bezoekplicht.

Naast de hierboven genoemde vrijstellingen van de leerplicht of inschrijvingsplicht, zijn er een aantal andere regelingen die ook aanleiding kunnen zijn om thuisonderwijs te geven. Deze regelingen zijn niet bedoeld als langdurige oplossing, maar maken maatwerk mogelijk, veelal in samenspraak met school of de leerplichtambtenaar.

• Tijdelijke vrijstelling
• Flexischool

|

Tijdelijke vrijstelling

Voor kortere periodes (als vuistregel geldt maximaal een halfjaar) is vrijstelling van schoolbezoek mogelijk, in een sfeer van overmacht of na plaatsing op een wachtlijst. Soms kunnen, in overleg met diverse instanties zoals de school, de leerplichtafdeling en jeugdzorg, afspraken worden gemaakt over het tijdelijk niet naar school gaan. De school kan dan onderwijs voor het kind inkopen van een afstandsschool zoals de Wereldschool.

Dit gebeurt veelal in gevallen waarin het kind al een zodanig dossier van schoolproblematiek heeft opgebouwd, dat een overgang naar een andere school (waaronder speciaal onderwijs) geen vooruitzicht biedt op een goede oplossing. Net als bij een beroep op artikel 5 onder a valt de vrijstelling onder het oordeel van anderen dan de ouders zelf.

|

Flexischool

Artikel 41 van de Wet op het Primair Onderwijs geeft basisscholen de bevoegdheid om het onderwijs voor elk kind verschillend in te richten, en om leerlingen vrij te stellen van onderdelen van het standaardonderwijs en daarvoor in de plaats vervangend onderwijs voor het kind vast te stellen. Hierbij kan het kind zelfs onderwijs thuis krijgen, dat het klassikale onderwijs (deels) vervangt. Voor zo’n individueel aangepaste regeling moet de school een programma van vervangend onderwijs vaststellen, en dat kan alleen na een verzoek van de ouders. Ouders en school moeten hiervoor met elkaar in overleg treden, en daarbij is een zeker vertrouwen in elkaar nodig.

Zolang het kind het onderwijsprogramma blijft volgen dat de school voor hem of haar heeft samengesteld, treedt er geen schoolverzuim op, ook niet als het kind deels buiten de school leert. De school en de ouders kunnen hiertoe dan ook overgaan zonder toestemming of medeweten van de leerplichtambtenaar. Aan de eis dat het onderwijs gegeven moet worden door iemand met een lesbevoegdheid, kan worden voldaan doordat ouders mogen assisteren in het geven van het onderwijs, zolang zij de aanwijzingen van lesbevoegden maar opvolgen.

Artikel 41 WPO is in beginsel niet bedoeld om het onderwijs geheel en al thuis te laten plaatsvinden. De school moet voor het onderwijs een zekere inspanning kunnen aantonen, alleen al omdat de school voor de wet verantwoordelijk blijft en omdat de rijksoverheid het onderwijs bekostigt.

Het is aan te raden bij een dergelijke regeling goed advies in te winnen en de te maken afspraken (en de wetten waarop deze zijn gebaseerd) schriftelijk op een rij te hebben. Dit kan namelijk ook helpen om instanties als de leerplichtambtenaar en de Inspectie van het Onderwijs duidelijk te maken dat er geen schoolverzuim speelt en dat de school goede gronden heeft om deze stap te zetten in het belang van het kind.

Bron: www.thuisonderwijs.nl